Israël 5 - Aliyah

Van de Verenigde Staten wordt wel gezegd dat het een echte 'melting pot' is. Een smeltkroes van volken en rassen. Nederland is inmiddels een multiculturele samenleving. Maar Israël kan er ook wat van!

Joden over de hele wereld leven met de wens ooit te migreren naar Israël (dat heet Aliyah maken). Israël heeft zich verplicht alle joden op te nemen die in Israël willen wonen. Door de eeuwen heen is er een toevloed van joden geweest naar het Beloofde Land. Sinds Abraham rond 2000 v.C., sinds Mozes rond 1600 v.C. en sinds het zionisme (1882).

Foto van Tim Mossholder - Unsplash

Mijn tweede vrouw is geboren in de USSR in wat nu Oezbekistan heet. Ze kwam als meisje van 9 naar Israël. Als ik om me heen kijk zie ik voormalige Argentijnen, Marokkanen, Soedanezen, Ethiopiërs, Fransen, Amerikanen, Oekraïners en nog veel meer. Als de nieuwkomers het zelf niet kunnen regelen, krijgen ze woonruimte van de overheid en voor zover ik dat kan beoordelen gaat de integratie best aardig.

Ik las laatst een interview met een pilote bij de luchtmacht die pas vijf jaar geleden vanuit Somalië naar Israël was gekomen. Er werd haar gevraagd of ze te maken had met discriminatie. Ze antwoordde dat ze weleens een discriminerende opmerking had gehoord maar dat ze hier toch vooral op haar kwaliteiten werd beoordeeld. In Somalië had ze nooit pilote kunnen worden!

Foto van Melanie Kreutz - Unsplash

Vandaag de dag heeft de overgrote meerderheid van de Israëliërs haar wortels buiten Israël.

In de Eerste Aliya, van 1882 tot 1903, kwamen zo'n 35000 joden naar Palestina dat toen een provincie was van het Ottomaanse rijk. De meerderheid kwam uit Rusland en stichtte enkele plaatsen in de omgeving waar ik woon; zoals Zikhron Ya'akov, een gezellig bergdorpje waar het uitstekend eten is.

Een flinke groep Jemenitische joden stichtte een gemeenschap op de hellingen van de Olijfberg in Jeruzalem.

Foto van Sander Krombach - Unsplash

De Tweede Aliyah liep van 1904 tot aan het begin van de Eerste Wereldoorlog en het waren vooral joden die vluchten voor pogroms en antisemitisme in Rusland. Deze groep van zo'n 40.000 mensen was bevlogen van socialistische idealen die de grondslag werden van de eerste kibboetsen: collectieve agrarische gemeenschappen.

Deze kibboetsen waren niet veilig voor Arabische bandieten en dat leidde tot de oprichting van joodse defensiegroepen. In deze periode werd de basis gelegd voor de latere natiestaat Israël met de opleving van het Hebreeuws, de uitbouw van Tel Aviv vanuit Jaffa en de oprichting van politieke organisaties.

Na WO I, tussen 1919 en 1923, volgden nog 40.000 pioniers uit Rusland die met hun kennis van de agricultuur de joodse landbouw uitbouwden en succesvol maakten. Aan het eind van deze periode waren er naar schatting 90.000 joden in het Palestijnse mandaatgebied.

In de daaropvolgende vijf jaar vond de vierde Aliyah plaats en kwamen er nog eens 82.000 joden binnen. Nu vooral Polen en Hongaren die moesten vluchten voor antisemitisme. Het waren vaak mensen uit de middenklasse die in de grotere plaatsen gingen wonen en daar bedrijven startten. Een deel van hen had lever naar de VS gegaan maar daar gold in die tijd een streng immigratiequotum.

Foto van Claudio Schwarz Purzlbaum - Unsplash

**Holocaust monument in Berlijn**

De vijfde Aliyah was een erg belangrijke periode waarin een kwart miljoen joden, veelal op de vlucht voor het oprukkende nazisme, het beloofde land inkwam. Van 1933 tot 1939 was deze joodse immigratie illegaal verklaard door de Britse machthebbers. Dit op aandrang van de aanwezige Arabieren die niet blij waren met de komst van joden. Zij organiseerden bloedige rellen met veel slachtoffers. Het werd pas rustiger toen in 1939 de immigratie actief beperkt werd door het begin van de Tweede Wereldoorlog. De Holocaust bracht de aantallen natuurlijk nog verder omlaag.